اتاق فکر و اصول حاکم بر کانون های تفکر

-----------------------------------------------------------------------------------------

اتاق فکر

و اصول حاکم بر کانون های تفکر

1- فکر مشق های نوشته شده نیست، سرمشق های نوشته شده است.

2- فکر سرمشق دانش است. فکر با ایده سازی تولید دانش می کند و ایده سازان مقدم بر دانش آموختگانند.

 3- فکر چیزی است که دانش بیاراید و اگر فکری دانشی نیاراید در فضای فکری بودنش تردید وجود دارد.

4- فکر از کشمکش و تعامل ذهن و مغز به وجود می آید.

تاریخچه اتاق فکر

 1- مسئله اتاق فکر، مسئله مفاهمه های فکر است. نخستین مفاهمه فکر در سال 1370 به وجود آمد و در سال 1380 در  قالب اتاق ذهن خود را نشان داد و در 12/2/1383 در منطق بنیادین فکر به کمال رسید.

2- مفاهمه فکر دو لایه شرقی و غرب دارد. مفاهمه شرقی شامل فارابی، ابن سینا و ملاصدرا می شود و مفاهمه غربی به دکارت،‌کانت و رالز اختصاص دارد.

3-  در منطق بنیادین فکر تئوری اتاق فکر، استراتژی اتاق فکر، کارگاهی برای فکرسازی و فلسفه فکر طراحی شده است.

4- پژوهشهای حکومتی: کانون های تفکر، انتظار دولت از کانونهای تفکر و  اتاق فکر حکومتی بیان شده تا ضرورت و شاخص های اتاق فکرحکومتی طراحی شود.

5- تالار آگاهی و گواهی مدلی از احیای فلسفه فکر ایرانی و جامع ترین اندیشه و کتاب در حوزه فلسفه فکر و ذهن است.

ضرورت اتاق فکر

ضرورت اتاق فکر از دو جهت قابل فهم است.

الف: ضرورت تاریخی که به واسطه احیای تاریخ تفکر در دوره ایران باستان، اسلامی و معاصر دانسته می شود.

ب: ضرورت ملی که حیات همه مردم ایران در گرو به وجود آمدن اتاق فکر ملی  است.

ضرورت فکرپژوهی و فکرشناسی

این ضرورت از سه جهت دانسته می شود:

  الف: فراموشی فکر و در نتیجه به فراموشی سپرده شدن انسان خردمند؛  

   ب: پیچیدگی فکرشناسی، فکرستانی، فکرسازی و فکرورزی  در جامعه انسانی؛

   ج: پیچیدگی روابط انسانی در گفتمان های فکری و عرفی در جامعه فکری.

برای مطالعه ادبیات اتاق فکر و شناسایی اتاق فکر و تئوری اتاق فکر واتاق فکر به تناسب فعالیت ها و ساختار تولید فکر و اصول پارادایم فکر و  ویژگی اتاق فکر و  مدیریت اتاق فکر و  اهداف اتاق فکر و... حتما ادامه ی مطلب را مطالعه بفرمایید و در نقد  رسانه ی  اتاق فکر نیز نظراتتان را در بخش نظرات همین صفحه نقد رسانه مرقوم بفرمایید

ادبیات اتاق فکر

     فکر پژوهی ادبیات جدید و نوبنیاد  در ایران است که بر سیستمی بودن ادبیات فکری تأکید می کند. برای پیدایی فکر پژوهی لازم است فرهنگ سازی صورت گیرد تا با پشتوانه تحقیقات فکری، اتاق فکر یا پژوهش های فکر خودبنیاد تأسیس شود.

   ادبیات اتاق فکر با مفهوم سازی و اصطلاح سازی به وجود می آید و اگر هر یک نباشند، پدیداری ادبیات اتاق فکر خیال انگیزی بیهوده است.

شناسایی اتاق فکر
     شناسایی فکر مانند هر چیز جدیدی بسیار دشوار و در عین حال کاری ممکن در  حوزه انسانی است. شناسایی فکر در اتاق فکر صورت می گیرد. اتاق فکر مرکزی برای شناسایی فکرسازان و فکرپژوهان است. در این مرکز، فکرورزی روش مند برای مفهوم سازی و مفهوم ستانی در جهان واقعی و در حوزه انسانی صورت می گیرد. اتاق فکر، بستری فراهم می آورد که احیای  فکرپژوهی و فکرسازی روش مند در جامعه  انسانی ممکن شود و در زوایای مختلف در منطق بنیادین فکر احیایی صورت گیرد.
1- چگونه می توان برپرتوهای فکر سیطره پیدا کرد؟
2- اتاق فکر اتاق ذهن است.
3-  اتاق فکر، اتاق پرسش های بنیادین و پاسخ های بنیادین است.
4-  اتاق فکر ما را به فکر پیوند می دهد، ولی به جای ما فکر نمی کند.
5- اتاق فکر جایی برای ایستادن نیست و راهی برای رفتن است.
6- اتاق فکر راهنمای فکر است.
7- اتاق فکر اتاق مدیریت فکر است.
8- اتاق فکر، اتاق مفهوم ستانی، مفهوم پژوهی و مفهوم سازی است.
9- تاسیس اتاق فکر بدون پشتوانه منطق بنیادین فکر و مفاهمه فکر ممنوع است.

تئوری اتاق فکر
   ما در آغاز طرح نظریه مرکزی برای اتاق فکر بنیادین هستیم و در این نظریه به صورت طبیعی ناتمامی هایی وجود دارد که نقد و نظر ارباب معرفت موجب تکامل آن خواهد شد. البته مبانی و منشور اتاق  فکر در کتاب «منطق بنیادین فکر» و در بحث «تئوری اتاق فکر» به تفصیل بیان شده است. این تئوری در تداوم مفهوم سازی در کتاب «پژوهشهای حکومتی» دنبال شد و مباحثی مانند اتاق فکر حکومتی، کانون های تفکر، دولت به مثابه کانون های تفکر و انتظارهای دولت از کانون های تفکر به صورت جامع بیان شده و در «تالار آگاهی و گواهی» مباحث پایه این تئوری و پدیدار شناسی ذهن و فکر بیان گردیده است.

اتاق فکر به تناسب فعالیت ها
اتاق فکر به تناسب فعالیت ها متفاوت است. این تفاوت در سه بخش دنبال می شود:
   الف: اتاق فکر آکادمیک،
   ب: اتاق فکر خدماتی،
   ج: اتاق فکر با جهت گیری حکومتی.

ساختار تولید فکر
   اتاق فکر ساختاری برای تولید فکر بنیادین است.در این اتاق سه عمل منطقی صورت می گیرد.
الف: کشف هسته مرکزی فکر بر اساس منطق احتمالات،
ب: درک حقیقت فکر بر پایه آثار و لوازم فکری،
ج: دریافت روشن از ساختار فرهنگی، اجتماعی و فلسفی فکر.

اصول پارادایم فکر
در پارادایم فکر به اصولی باید توجه شود:
1ـ بازسازی فکرکه در خود سازی فکر ممکن می شود.
2ـ باز اندیشی فکر که در امکان مفاهمه فکر نهفته است.
3ـ فکرشناسی که مطالعه و تأمل در فضای وضعی و موقعیت وجودی فکراست.
   4ـ فکر کردن در فکرهای که چگونه فکر به وجود آمده است.
5- گسترش و توسعه فکر در فضای وضعی حال.

عصر جدید
   عصر جدید با سه مشخصه کلی مواجه است:
   الف: گذشته پژوهی؛ (مطالعه در سیر گذشته)
   ب: آینده پژوهی؛ (مطالعه در تحولات آینده)
   ج: گذشته پژوهی رویدادی آینده پژوهانه است.

 ویژگی اتاق فکر
 اتاق فکر چند ویژگی کلی دارد:
   الف: روشی بودن استراتژی اتاق فکر. روشی  بودن در چگونگی فکرکردن و در جهت بهبود انتقال فکر به مخاطب است. البته این ویژگی به کمک فناوری های نوین صورت می گیرد.
   ب: اعمال روش جمع اندیشانه و تجمیع دانایی های مختلف در جوانب متفاوت.
   ج: بهره گیری از نیروهای متفکر، نخبه و استراتژیست به صورت هسته های فعال فکری در جهت خلاقیت برای سیاست پژوهی و سیاست گذاری.
   د: مستندسازی پژوهش ها و استفاده از آرای کارشناسان با تجربه، متفکر و روشن اندیش.
   هـ: دور بودن ار امور اجرایی و بوروکراتیک و ملاحظه نکردن فضای رسمی سیاست گذاری و تکیه بر فرهنگ سازی و اطلاع رسانی برای فکرسازی و انتقال فکر به دولت، حکومت و افکار عمومی.

مفاهیم اتاق فکر
   مفاهیم اتاق فکر، در حوزه فکر، علوم، تکنولوژی، جامعه، حکومت و دولت تمرکز دارند . این مفاهیم به چند صورت نشان داده می شوند:
الف: مفهوم کارگاه فکرسازی در کنار کارگاه دانشی؛
 ب: مفهوم فکر پژوهی به جای دانش پژوهی؛
ج: مفهوم مسئله سازی فکر در کنار پارادایم های مسلط دانشی،
د:  مفهوم گذشته پژوهی برای آینده شناسی.

کارکردهای اتاق فکر
اتاق فکر چند کارکرد عمده دارد:
   الف: ایده سازی و نظریه پردازی در زمینه سیاست پژوهی و فرهنگ سازی فکر برای تفاهم منطقی،
   ب: تصمیم سازی استراتژیک در سیاست گذاری و اعمال مدیریت علمی بر پایه نواندیشی،
   ج: توسعه دانش های بنیادین و فکری کشور در زمینه سیاست، حکومت، علم و فناوری،
   د: ارائه استراتژی برای شکل گیری سیاست ها بر پایه حکومت و دولت در قالب تصمیم سازی استراتژیک،
   هـ: احیای بنیادین منطق فکر بر پایه فلسفه فکر برای تعامل با افکارحکومتی متناظر.و توسعه دانش های بنیادین و ارائه راهبردی برای شکل گیری سیاست پایه.

 وظایف اتاق فکر
    اتاق فکر با تحلیل داده ها برای نخبگان سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و افکار عمومی تولید ایده می کند. برای رسیدن به چنین هدف بزرگی استفاده از روش های متعدد برای ایفای وظیفه لازم است. این روش ها عبارتند از:
   الف: برگزاری نشست های استراتژیـ کارشناسی از طریق گفتگوی استراتژیستی.
   ب: نشر اندیشه های اتاق فکر برای ارتقای جامعه فکری به شکل چاپی و الکترونیکی.
   ج: استفاده از رسانه جمعی که از این طریق فعالیت های اتاق فکر انعکاس وسیعی می یابد.

 هدف اتاق فکر
   هدف اولیه اتاق فکر، سیاست پژوهی و تعلیم سیاست مداران و مدیران استراتژیک بر اساس سیاست گذاری است.
   هدف اصلی اتاق فکر، سیاست پژوهی بنیادی برای مهندسی حکومت، جامعه و دولت بر اساس نیاز کنونی و اقتضائات آینده بشر است. چنین مبنایی در دو رویکرد هدفی دنبال شده است:
   الف: سیاست پژوهی به صورت استراتژی ملی برای ارتقای تفکر سیاست گذاری و عمل طبق عقلانیت تفکر پایه.
   ب: تأثیرگذاری مدل های سیاست پژوهی بر روند جاری دولت، حکومت و افکار عمومی.

دغدغه اتاق فکر
اتاق فکر دو دغدغه کلی دارد:
الف: دغدغه احیای فکر خود بنیاد برای ایده پژوهی و ایده سازی.
ب: دغدغه روشمند سازی فکرکاربردی جهت به وجود آوردن دانش های بنیادین.

 تعامل اتاق فکر
   تعامل اتاق فکر چند جانبه است:
   الف: تعامل ملی کانون ها برای ارتقای تفکر و توسعه ملی بر پایه دوره باستانی، اسلامی و معاصر.
   ب: تعامل منطقه ای کانون ها جهت تأمین نیازهای پایاپای و درک شفاف از فضای وضعی و موقعیت کنونی.
   ج: تعامل بین المللی کانون ها برای تأمین نیازها جهت آرامش عمومی انسان.
اتاق فکرها مهم ترین ثروت ملی هر کشور هستند که با احیای منطق فکر در جامعه، امنینت ملی و توسعه ملی به وجود می آورند و جامعه را از ورود  دانش و تکنولوژی عرفی باز می دارند و در صدد انتقال دانش های بنیادین و تکنولوژی مادر بر می آیند.

   ملاحظات اتاق فکر
برای اتاق فکر سه ملاحظه کلی وجود دارد:
   الف: ملاحظات اکتشافی،
   ب: ملاحظات خلاقیتی و تعاملی،
  ج: همگانی کردن فرهنگ فکر در جامعه انسانی.

مدیریت اتاق فکر
مدیریت اتاق فکر بر شانه سه محور قرار دارد:
الف:روش محور (تعلیم روش فکر کردن)
 ب: ترویجی محور(ترویج مدل ها و ساخت های فکر در جامعه علمی)
ج: خدمات پژوهشی محور(استفاده عمومی از فکر در مدل های دانشی و گسترش حوزه دانش آموختگی)

 انتظار دولت از اتاق فکر
دولت از کانون های تفکر سه انتظار دارد:
   الف: سیاست پژوهی برای نوبنیادی منطق سیاست و دولت،
   ب: آینده پژوهی برای جامعه سازی برتر علمی،
   ج: ایده پردازی جهت ارتقای منطق فکر و تولید دانش های بنیادین و بومی سازی دانش.

 تأثیراتاق فکر
اتاق فکر دو تاثیر عمده بر جای می گذارد:
  الف: تأثیر در ایده سازی و ایده پروری که تا حدودی افق آینده پژوهی ممکن شود.
 ب: تأثیر عملی در سیاست گذاری، تعلیم سیاست مداران، مدیران حکومتی و در مواردی حضور در عرصه سیاست عملی.

کانون های تفکر
اتاق فکر راه ورودی به کانون های تفکر است.
اصول حاکم بر کانون ها:
1- دانش پژوهی،
2- فکرپژوهی،
3- سیاست پژوهی برای سیاستگذاری،
4- سیاست سازی برای ارتقای آموزش و پژوهش.
   کانون های تفکر مرکز مطالعاتی و پژوهشی هستند که با تاملات بنیادین پژوهش های کاربردی انجام می دهند.
  کانون های تفکر، حلقه سیاست پژوهی برای سیاست سازی و سیاستگذاری هستند.
 وظیفه اصلی کانون ها، سیاست پژوهی برای سیاستگذاری در عرصه علم، سیاست، حکومت، اجتماع، اقتصاد و حقوق است.
 وظیفه دوم کانون ها بررسی برنامه ها، سیاست ها، کشف تهدیدها، فرصت ها و دریافت توانایی ها و ضعف هاست.

طراحی اندیشگاه
طراحی اندیشگاه به چند نیاز بنیادی پاسخ می دهد:
الف: تاسیس کرسی فکر در اندیشگاهها که ذهن را متوجه تولید دانش می کند.
 ب: به وجود آوردن کارگاه فکر در کنار کارگاه دانش تا اهمیت فکر شناخته شود و منطق فکر عمومیت پیدا کند.
ج: احیای تجمیع اندیشه و عرضه کردن اندیشه به نخبگان متناظر و دریافت این نکته که کرسی عصاره، عصاره اتاق فکر است.

موانع اندیشیدن
برای اندیشیدن چند مانع اصلی وجود دارد:
الف: فراموشی فکر و فرهنگ فکر بر اساس فراموشی منطق فکر در جامعه علمی،
ب: حیرت زدگی نسبت به تحولات نانوتکنولوژی و عدم سیطره مفهومی بر آن و سستی در مواجهه با دانش های بنیادین،
ج: ضعف فرهنگ و عدم اهتمام به خرد جمعی و باور به تجمیع دانایی برای  ارتقای توانایی،
د: سستی در احیای فکر و فراموشی منطق فکر و از دستور افتادن رویکرد تالاری به فکر.

چه باید کرد؟ 
برای چه باید کرد ؟ سه پاسخ وجود دارد:
الف: کشف موانع فکرسازی،
ب: درک راهکارهای فکرسازی و توسعه فکر،
ج:  ورود به عرصه دانش سازی و باور به توانایی ها.

راهکارها
در این رابطه چند راهکار ارائه می شود:
الف: شناخت امکانات کشور به مثابه واقع،
ب: کشف توانایی فکری جامعه علمی ،
ج: آگاهی از ظرفیت ها و توانایی علمی.

راهکارهای تولید فکر چند جانبه است:
الف: راهکار فرهنگی:
1- به وجود آوردن نقطه مشترک مفهومی در حوزه  اندیشه فرهنگی،
2- تبدیل شدن جنبش فکری به استراتژی مدیریتی اتاق فکر،
3- ارزش عمومی بخشیدن به حرکت فکر با فضاسازی فکری در جامعه به واسطه رسانه ها.
4- تفکیک قلمرو نخبگان از دانش آموختگان حوزوی و دانشگاهی.

ب: راهکارهای فکرسازی:
 1- مفاهمه یا دانش پیشین برای به وجود آمدن دانش جدید،
 2- ضرورت طبقه بندی دانش ها برای حرکت در جهان تاسیس و تولید،
 3- هماهنگ سازی روش شناسی فکری گذشته، حال و تبیین روش شناسی فکر آینده،
4-  پدیداری فکرشناسی بنیادین در کشور بر اساس سه دوره باستانی، اسلامی، معاصر.

ج: راهکارهای مدیریتی:
1- راهکار مدیریتی زیر ساخت راهکارهای فرهنگی و دانش سازی،
2- اصلاح بنیادین سازوکارهای آموزشی و پژوهی،
3- احیای روش تعلیم فکر و دانش به جای تعلیم فکر و دانش،
4- تفکیک حوزه های تخصصی، ‌تحقیقاتی با تحقیقات میان رشته ای.

د: راهکارهای اجرایی:
1- ایجاد فضای باز فکری برای احیای فکر و دانش،
2- مناظره فکری مطابق با روش علمی،
 3- تلفیق پژوهشهای بنیادی و راهبردی برای استفاده عملی در حکومت،
 4- طرح سازمان جامع فکری در جامعه فکری برای روش مندی کردن منطق فکر،
 5- طراحی کانون های تفکر و احیای کارگاه و کرسی فکر در نظام آموزشی و پژوهشی،
6- ایجاد اندیشگاهها در کنار دانشگاهها و پژوهشگاهها و اجتناب از سیاست زدگی و دسته بندی عرفی.

نویسنده: سید یونس ادیانی

تاریخ انتشار: 1387/05/16

منبع:
http://bmsu.ac.ir/Services/Article/View.aspx?OId=795